Voor de gemeente Midden Groningen heb ik een aantal schetsontwerpen gemaakt die mee lopen met de sloop/versterking van het dorp Overschild. Deze ontwerpen zullen, na een jaren lang proces, een tastbare herinnering opleveren aan het dorp en de huizen.
Bevingsteen
De Bevingsteen is een ode aan het huidige huis.
Doordat de huizen gesloopt of ingrijpend versterkt moeten worden zal het aanzien van Overschild veranderen. Modernere huizen, andere gevels, en andere materialen zulen het beeld gaan bepalen. Om de huidige huizen te blijven herinneren wordt er een bevingsteen gemaakt.
Van ieder huis dat ingrijpend veranderd/gesloopt moet worden, wordt een foto gemaakt. Deze foto wordt vertaald in een tekening en in een steen gegoten. Deze steen komt, als de sloop/versterking achter de rug is, in het voetpad te liggen voor het nieuwe huis. Zo zal door het gehele dorp afbeeldingen van de oude huizen te zien zijn.
De steen wordt gemaakt van puin uit het dorp wat vrij komt bij de sloop, hier wordt een terrazzo steen van gemaakt waarin de tekening van het huis is verwerkt.
Tijdcapsule
In de steen wordt ook een tijdcapsule mee gegoten. Te openen in 2080. Dat maakt de steen nog persoonlijker voor de huidige bewoner.
Ieder huis krijgt een RVS tablet overhandigd om daarin, voor latere generaties, een boodschap, verhaal, foto’s, een groet, of een verslag van de huidige situatie te doen.
Aan de buitenzijde van de steen staat aangegeven wanneer de tijdcapsule geopend mag worden. Er kan veel gebeuren in 60 jaar, de wereld zal er weer heel anders uitzien, het zal indruk maken om te lezen, aan de hand van persoonlijke verhalen, hoe Overschild door deze periode heen is gekomen.
Het materiaal van de steen is ‘Diggels’, een product van studio Volop
Wierde van Overschild
De gedachte is simpel; van het dorp Overschild wordt 80% afgebroken of versterkt. Dit levert een berg aan woningresten op. Als dit op een hoop wordt gegooid, en wordt aangevuld met slib zou dit een wierde kunnen worden. Goed voor als het water komt.
Eeuwen lang hebben Groningers geleefd met het water. Een paar keer per jaar overspoelde het land vanuit de zee. Om te kunnen leven werden Wierden opgericht, een verhoging in het landschap waar mens en dier tijdens hoog water konden verblijven. Het ziet er naar uit dat deze tijden er weer aan gaan komen, de kinderen van onze kinderen zullen hiermee te maken krijgen. Overschild ligt bijna op het laagste punt van de provincie, en heeft van oudsher geen voorzieningen voor opkomend water, daar is het dorp te jong voor.
Het zou mooi zijn dat de huidige ramp; de sloop en versterking als gevolg van de gaswinning, een oplossing geeft voor de problemen die ons te wachten staan.
Dit voorstel is gesitueerd op het hoogste punt in de omgeving, een voormalig gronddepot.
Het dient nu als stapsteen voor de natuur en de lokatie ligt dicht bij het dorp, wat een groot voordeel is omdat de overlast van het afvoeren van puin minimaal is. Via het Eemskanaal kan slib en aarde aangevoerd worden.
De Wierde zou een plaats kunnen worden voor diverse activiteiten; een dorpsfeest, een picnick lokatie, een dorpscamping, een natuurspeeltuin. Dit zijn enkele van de mogelijkheden. Het ’balkon’ zou dienen als uitkijkpunt met een prachtig zicht over het dorp Overschild. Twee EAZ windmolens zouden voor jaren het dorp van energie kunnen voorzien.
Er is weinig onderhoud nodig. Het is een berg. Twee maal per jaar zouden schapen het gebied open kunnen houden.
Mocht het dan ooit gebeuren, dat het water komt, dan heeft Overschild een eigen wierde om naar toe te gaan. Een vluchtheuvel, eenvoudig bereikbaar via de dijk langs het kanaal. De dobbe zou bij hoog water het drinkwater kunnen leveren, het ’balkon’ kan als steiger dienen, nood energie zou door de molens geleverd kunnen worden.
In de komende decenia kan er genoten worden van de Wierde en kunnen de toekomstige generaties zich veilig voelen voor het opkomende water. Dan heeft de ramp van vandaag veilgheid geboden voor een ramp van morgen.
Dierbaar huis
Voor velen zal het niet te bevatten zijn als het huidige huis er niet meer zal zijn. De klink van de deur niet meer vast te hebben, het piepen van de windwijzer niet meer te horen, het stukje behang dat nog steeds niet is vast geplakt, het profieltje boven het bed, het stuk kozijn wat al jaren vraagt om herstel. Het zijn vaak de imperfecte details die een huis ons eigen huis maken. Blind kun je er doorheen lopen, met je ogen dicht kun je er zijn.
Om iets van deze herinnering te conserveren is het mogelijk om dat ten toon te stellen. Van alle details uit dit dorp wordt een wand gemaakt, wat tezamen een indruk geeft van de dierbare details uit de huizen van Overschild.
In het dorp wordt een lokatie gezocht om deze installatie permanent te tonen.
Het gaat als volgt te werk; Alle bewoners krijgen een doos aangeleverd waarin één huis-detail in past. Op de doos wordt aangegeven wat het adres is, waar het voorwerp in het huis een plaats had, en wat het voor de persoon betekend heeft. Naar keuze is er aan te geven of naam en adres vermeld wordt bij het voorwerp.
Later, bij de afronding van de sloop/versterking is er de ’Dierbaar huis wand’ te bezoeken met daarop de kleine herinnering aan uw huis. Een haakje, een stuk kozijn, een klink, een tegel, die kromme spijker, plint, die rare noest, dakpan, lampje, venster, schakelaar, luikje, roostertje, dat hoekje waar je je altijd aan stootte………
Aardgeluid
Vele bewoners hebben een herinnering aan een aardbeving.
Hoe het klinkt, hoe het voelt.
Aan de hand van deze verhalen wordt er een geluid gecomponeerd wat raakt aan de herinnering van een aardbeving. De trilling wordt voelbaar gemaakt.
Het geluid komt uit de diepe diepte van de lokale aarde. De ruimte als klankkast.
In de vloer een gemarkeerde positie, waarbij de trillingen voelbaar zijn.
Plaats van de beving, de datum en de kracht van een beving zullen door middel van projectie te lezen zijn. Hierbij wordt gebruik gemaakt van alle data uit de afgelopen 20 jaar, en dat wordt chronologisch weer gegeven.
Deze twee elementen, geluid en trilling, vormen een installatie die deze ’ramp in slowmotion’ voor iedereen helder maakt.
In het dorp wordt een lokatie gezocht om deze installatie permanent te tonen.
Aardgeluid is een concept van; Kez den Engelsman en Marc van Vliet, technische ondersteuning van Mathijn Roseboom. Een Overschild produktie.
